Mumija Ramzesa II

Egipatski arheolozi su u toku prošlog meseca otkrili čak 57 drevnih grobnica, od kojih većina sadrži drvene sarkofage sa mumijama, saopštio je Vrhovni savet za antikvitete. Najstarije od tih grobnica potiču iz perioda oko 2750. godine pre nove ere, iz vremena vladavine prve i druge dinastije, naveo je taj savet u saopštenju i dodao da 12 grobnica datira iz perioda 18. dinastije, koja je Egiptom vladala u drugom milenijumu pre Hrista.

Najnovija otkrića u mestu gde se nalazi najjužnija egipatska piramida – u El Lahunu, nedaleko od oaze Fajum, oko 100 kilometara južno od Kaira, bacaju novo svetlo na drevnu egipatsku religiju.

Šef egipatskih arheologa Zahi Havas izneo je sledeće podatke: pronađene mumije iz perioda vladavine 18. dinastije pokrivene lanenim platnom koje je dekorisano tekstovima verske sadržine, iz „Knjige mrtvih“ i predstavama drevnih egipatskih božanstava. Na pokrovu mumija prikazan je Horus, bog sa glavom sokola koji se povezuje sa Suncem, boginja ljubavi, muzike i sreće – Hator, jedan od najranijih božanstava Egipćana, izvorno bog izvora reke Nil, s glavom ovna – Hnum i Amun, boga Tebe, starog i glavnog grada Egipta od 11. dinastije (Srednje kraljevstvo) do 21. dinastije (Novo kraljevstvo). Neke grobnice su dekorisane tekstovima verske sadržine, za koje su drevni Egipćani verovali da će umrlima pomoći na putu kroz zagrobni život. Jedna od najstarijih pronađenih grobnica je skoro potpuno netaknuta, sa svom posmrtnom opremom i drvenim sarkofagom, u kome se nalazi mumija umotana u laneno platno. U oblasti Lahuna, poznatog po piramidi od blatnih opeka, prošle godine su pronađene 53 kamene grobnice iz perioda različitih dinastija.

Pre ovog epohalnog otkrića u aprilu egipatski arheolozi su otkrili u jednoj drevnoj nekropoli mumiju iz rimskog doba u ukrašenom sarkofagu, okruženom gipsanim maskama. U sarkofagu dugom jedan metar, takođe, od gipsa, nalazi se mumificirana žena ili devojčica, preminula pre 2.300 godina. Ukrašen je likom žene krupnih očiju u dugoj rimskoj tunici. Ona nosi maramu, cipele, ogrlicu i narukvicu.

Na nalazištu u oazi Baharija, oko 300 kilometara jugozapadno od Kaira, arheolozi su uz sarkofag pronašli i zlatnu pločicu sa likovima četvorice sinova boga Horusa, kao i posude od gline i stakla. Nalazište na kome se nalazi ukupno 14 grobnica, otkriveno je tokom iskopavanja u sklopu radova na izgradnji centra za omladinu i biće stavljeno pod kontrolu Vrhovnog saveta za zaštitu antikviteta, preneli su strani mediji. Na istom području egipatski arheolozi su 1996. godine pronašli još jednu veliku nekropolu sa više stotina mumija.

Pomenuti niz arheoloških otkrića podstakao je naučnike da ponovo razmatraju način balsamovanja kojim se leševi jednostavnim sušenjem čuvaju od raspadanja. I sama reč mumija od persijskog „mum“ označava vosak. Mumija je, zapravo, naročito preparirano i sačuvano telo mrtvaca.

Egipćani su verovali u život poslije smrti i zato su leševe mumificirali. Otprilike 3000 godina p.n.e. Egipćani su sahranjivali svoje mrtve u vrelom pustinjskom pesku, koji je čuvao telo od raspadanja. Kada bi neko umro, izvadili bi mu mozak, organe za varenje, srce i pluća. To se čuvalo zasebno, u četiri suda koji su se zvali „kanopske vaze“. U kasnija doba ti su organi vraćani u telo. Zatim su u telo stavljane soli koje su sa suvim pustinjskim vazduhom izvlačile vlagu. Kada bi se leš osušio, umotali bi ga u stotine metara platna. Sve je to trajalo 70 dana. Telo je potom stavljano u sanduk koji se naziva – sarkofag. Ako je pokojnik bio bogata osoba, izrađivano je više sanduka od kojih je svaki tačno ulazio u sledeći.

Primer egipatskih mumija ukazuje da je ključ u dehidrataciji, procesu lišavanja bakterija vode. Da bi proverio da li su stari istoričari izostavili neke bitne detalje, egiptolog sa Univerziteta Long Ajlend, SAD, Bob Brajer napravio je mumiju po drevnim uputstvima. Sa svojim kolegom Ronom Vejdom sa Univerziteta Merilend radio je na telu jednog starijeg čoveka iz Baltimora zaveštalom nauci 1994. godine. Prateći opise grčkih istoričara Herodota i drugih, naučnici su izvadili iz tela mozak i unutrašnje organe, a potom ispunili telesnu šupljinu vrećama natrona, mešavinom soli i natrijum-karbonata i bikarbonata. Potom su čitavo telo prekrili gomilom ove mešavine težine 264 kg i stavili ga u vrelu suvu prostoriju u kojoj je provelo 35 dana.

Kada su, po isteku 35 dana, ponovo ušli u istu prostoriju, nije ih dočekao nesnosan smrad, a otkrili su i da se telo osušilo. Naučnici su prvi put bili u prilici da posmatraju mumiju. Iznenadila ih je činjenica da je telo pred njima bilo kao i mumije stare tri hiljade godina. Natron je upio više od pola težine tela u vodi.
Pošto su pažljivo ispitali telo, naučnici su ga premazali uljem i ispunili šupljinu začinima i piljevinom. Potom su ga umotali u platno, što su Egipćani radili da bi sačuvali telo od insekata i učinili da izgleda punije. Druga dva naučnika ispitivali su hemijski sastav slojeva kojima je premazano 13 mumija. Kod svake, osim one najslabije očuvane, pronašli su tragove smole ili pčelinjeg voska, za koje je poznato da inhibiraju rast bakterija. Većina je sadržavala i biljna ulja, koja spontano stvaraju zaštitni sloj. Naučnici smatraju da upravo ovi slojevi omogućavaju da se mumija sačuva više vekova.

Identifikacija kraljice Hatšepsut

Mumija kraljice Hatšepsut uistinu je pronađena u grobu otkrivenom pre više od stotinu godina. Telo gojazne žene ležalo je na podu tuđe grobnice, s jednom rukom savijenom preko grudi, kako su sahranjivani samo kraljevi i kraljice.

Ključ za rešavanje misterije bili su unutrašnji organi i jedan kutnjak pronađeni u sarkofagu. Zub je potpuno odgovarao mumiji iz sarkofaga. Žena je bila gojazna, imala je oko 50 godina, bolovala je od dijabetesa, a umrla je od raka.

Neki egiptolozi veruju da je ovo najznačajnije otkriće posle pronalaska groba faraona Tutankamona 1922. godine. Kraljica Hatšepsut bila je najmoćnija žena u drevnom Egiptu i jedna od retkih sa titulom faraona. Veliki mauzolej u čast kraljice Hatšepsut jedna je od najvažnijih atrakcija.

Izvor: Blic Online M. Marjanović