Na sceni „Pera Dobrinović“ Srpskog narodnog pozorišta danas će premijerno biti izvedena predstava „Je li bilo kneževe večere“ autorke i rediteljke Vide Ognjenović, koja je okupila impozantan ansambl glumaca i ostalih saradnika. Ovaj komad, napisan pre dvadeset godina, zapravo vreme određuje, primetio je na jučerašnjoj konferenciji za novinare upravnik ovog teatra Milivoje Mlađenović, ocenjujući ga kao tragikomediju, u kojoj sami gledaoci treba da utvrde gde počinje tragedija. Podsećajući na naš trenutni društveni kontekst, u kojem „jedan bauk ponovo kruži Srbijom“, bauk Kosova, dramaturg Svetislav Jovanov je istakao da nas on može zavesti da pomislimo da je ono što se događa u ovom komadu istorija, ali nije.
To nije istorija, nego umetničko delo, naglasio je Jovanov, uz primedbu da je vrlo važno da ne dođemo u zabludu da nam ovaj komad nudi istoriju, čije iskustvo možemo primeniti u nekoj drugoj situaciji. Na ovaj komad treba gledati kao na ličnu stvar, vezanu za sva vremena, a ne za istoriju i određeni trenutak.
U ovom komadu, kako započinje dramaturšku belešku o ovoj predstavi Svetislav Jovanov, „koristeći angedotsku nameru grupe ambicioznih politikanata da na petstotu godišnjicu Kosovske bitke vašarskom rekonstrukcijom storije o ‘kneževoj večeri’ uberu poene u političkoj areni osamdesetih godina 19. veka – pri čemu je osnova intrige njihova uzaludna potraga za osobom koja će ‘izigravati’ mitskog izdajnika Vuka Brankovića – autorka ‘usput’ razobličava mitomansko rodoljublje kao konstantu našeg mentaliteta…“
Ovo nije istorijska drama, potvrdila je Vida Ognjenović, objašnjavajući da je zanima istorijski tekst, ali da je, međutim, istorija uvek posredovana političkim zloupotrebama i fikcijom. Često se, po njenim rečima, mit proglašava istorijskim tekstom kad je potrebno, i upravo se o tome radi u ovom komadu, koji je ona opisala kao dramski diskurs o idejama. Vida Ognjenović je ukazala da nikada ne stvara predstavu u odnosu na trenutak, niti piše tekst u odnosu na vreme u kojem je nastao. NJu, kako je navela, inspirišu ideje i određeni likovi. Vreme o kojem se radi ne igra nikakvu ulogu, već ideje, koje mi samo iščitavamo u odnosu na vreme u kojem se predstava igra.
U ulogama su: Boris Isaković (Ilarion Ruvarac), Nenad Pećinar (Jaša Tomić), Miodrag Petrović (Gospodin Mihajlović), Predrag Momčilović (Gospodin Savić), Radoje Čupić (Laza Dunđerski), Jugoslav Krajnov (Mirković), Igor Pavlović (Milić), Aleksandar Gajin (Gospodin Stojković), Stevan Gardinovački (Svetozar Miletić), Dragan Kojić (Ćirić), Miroslav Fabri (Jojkić), Miodrag Petronje (Radulaški), Aleksandar Đurica (Dimitrijević), Mihajlo Pleskonjić (Brat Makarije), Atila Nemet (Stražar), Dragomir Pešić (Horovođa Volf), Gordana Đurđević – Dimić (Gospođa Amalija), Aleksandra Pleskonjić – Ilić (Gospođa Radulaški), Tijana Maksimović (Gospođa Radovanović), Gordana Kamenarović (Gospođa Lugomirska), Sanja Radišić (Gospođa Savićeva), Draginja Voganjac (Milica Tomić), Jovana Mišković (Katarina Lugomirski), Tijana Karajičić (Gospođica Jojkićeva), Jovana Balašević (Gospođica Ćirićeva), Sanja Ristić – Krajnov (Gospođa Gavanska), Olivera Stamenković (Gospođica Popovićeva), Marija Medenica (Gospođica Zeremski), Jelena Antonijević (Sobarica), i deca.
Za Borisa Isakovića, nije bilo teško poverovati u dijaloge i scene u ovom komadu, kako je rekao, i pretvoriti ih u svoje stavove i istinu, jer su sadržajni i smisleni, vrlo bliski glumcu, koji čak poželi da ih saopšti publici. Možda se i zbog toga pomešaju istorijski i socijalni kontekst, u komadu se govori o upotrebljivosti i značenju istine, ali nije bitan istorijski kontekst, kako je istakao Isaković, već to da je u pitanju umetničko delo. Govoreći o humoru u ovoj predstavi, Gordana Đurđević – Dimić je navela da se vrlo lako moglo skrenuti u persiflažu, u nušićevski humor, i zabavljački žanr, ali nije, zahvaljujući rediteljskim instrukcijama, vrlo preciznim, koje je ocenila kao dragocene, kao i sav njen pedagoški rad tokom proba. Glumci su na jučerašnjoj konferenciji za novinare uopšte izrazili veliko zadovoljstvo saradnjom sa Vidom Ognjenović. Stevan Gardinovački je istakao da je ovaj komad kao pisan za SNP i za glumački ansambl ovog pozorišta, ubeđen i da je on pre dvadeset godina imao dobru podelu za njega. Ovakva predstava je danas nezamisliva u našim pozorištima, osim u SNP – u, primetio je Gardinovački i uputio zahvalnost upravi ovog teatra što je pomenuti komad stavila na repertoar. Scenograf je Geroslav Zarić, kostimograf je LJiljana Dragović, a kompozitor je Zoran Erić. Koreograf je Olivera Kovačević – Crnjanski.
Izvor: Dnevnik on line N. Pejčić