Albanski pisac Ismail Kadare, koji živi u Parizu, ovogodišnji je dobitnik prestižne španske nagrade Princ od Asturije za književnost.
To međunarodno špansko priznanje dodeljeno je Kadareu u znak priznanja za društvenu angažovanost, a organizatori su ga opisali kao jednog od najvećih autora na svetskoj književnoj sceni.
Kako je istaknuto u Madridu, Kadare predstavlja vrh albanske književnosti, koji je, ne zaboravljajući korene, prelazio granice kako bi podigao univerzalni glas protiv totalitarizma.
Nagrada podrazumeva novčani iznos od 50.000 evra i skulpturu Huana Miroa i dodeljuje se svake godine u više oblasti, a nazvana je imenom princa Felipea, čija je formalna titula princ od Asturije (region u severnoj Španiji).
Kadare se već godinama pominje i kao kandidat za Nobelovu nagradu za književnost, a dobitnik je i prve međunarodne Men Buker nagrade (Man Booker International Prize) 2005.
Rođen 1936. godine u planinskom predelu Albanije, Kadare živi u Parizu od početka 90-ih, kada mu je Francuska dala politički azil.
Njegova reputacija u Albaniji bila je na udaru represivnog režima Envera Hodže, koji je rođen u istom mestu u kojem i Kadare, u blizini granice sa Grčkom, ali 28 godina ranije.
Kadare je studirao na Univerzitetu u Tirani, a kasnije na Institutu Gorki za svetsku književnost u Moskvi. Vrativši se 1960. godine u domovinu, nakon pogoršanja njenih odnosa sa Sovjetskim Savezom, Kadare je najpre radio kao novinar, ali je ubrzo počeo da piše pesme i objavio prve zbirke „Mladalačka inspiracija“ (1954) i „Snovi“ (1957).
Prvi roman „General mrtve vojske“ o posleratnoj Albaniji objavio je 1963. To delo objavljeno je od tada u više od 40 zemalja.
Sredinom 70-ih našao se na udaru albanskih vlasti i bilo mu je zabranjeno da objavljuje tri godine. Ipak, 1981. godine napisao je „Palatu snova“, političku alegoriju o totalitarizmu, čije je izdavanje zabranjeno. Od 1986. godine bio je primoran da krijumčari svoje delo iz zemlje i šalje ga francuskom izdavaču. Dobio je azil u Francuskoj neposredno pre pada komunističkog rezima Envera Hodže.
„Diktatura i izvorna književnost su nespojivi. Pisac je prirodni neprijatelj diktature“, izjavio je svojevremeno Kadare.
Prošle godine nagradu Princ od Asturije dobila je kanadska autorka Margaret Atvud (Atwood).
Nagrada Princ od Asturije dodeljuje se u osam kategorija, za zasluge u „naučnom, tehničkom, kulturnom, društvenom i humanom radu pojedinaca, radnih timova ili institucija u celom svetu“.
Izvor: (SEEcult.org)