Domaći filmovi koji su, iako nikad zvanično zabranjeni, doživeli tu sudbinu da budu prikazani samo jednom ili nijednom pred publikom u bioskopima, u vreme kada su nastali, tema su dokumentarca „Zabranjeni bez zabrane“ Milana Nikodijevića i Dinka Tucakovića.
Nakon što su godinama izvlačeni iz „bunkera“ i prikazivani kao jedan od pratećih programa Festivala filmskog scenarija u Vrnjačkoj Banji (čiji je Nikodijevićsada direktor), nastao je i pomenuti film o njima, koji je, zahvaljujući jednom od novih, još demokratskijih medija od filmske trake – DVD, sada dostupan svima. „Zabranjeni bez zabrane“, u produkciji Art&Popcorn iz Beograda, pred nastupajuće novogodišnje i božićne praznike pojavljuje se kao DVD u izdanju Delta videa.
U filmu koji govori o najplodonosnijoj i najslavnijoj epohi nekadašnjeg jugoslovenskog filma, o takozvanom crnom talasu, političkim i ideološkim zabranama koje su šezedesetih i sedamdesetih godina prošlog veka pratile najznačajnije filmske autore i njihova u svetu nagrađivana dela, učestvuju Dušan Makavejev, Živojin Pavlovć, Saša Petrović, Želimir Žilnik, Lazar Stojanović, Gordan Mihić, Branko Vučićević, Tomislav Gotovac, Karpo Godina, Bato Čengić, Puriša Đorđević, Slobodan Šijan, kao i filmski teoretičari i kritičari koji, zajedno sa autorima, vivisekciraju ideološko ludilo koje je prekinulo mnoge značajne autorske karijere. Film je sniman na autentičnim lokacijama na kojima su snimani i filmovi crnog talasa, a korišćeno je i mnoštvo arhivskih dokumenata.
„Zabranjeni bez zabrane“ premijerno su prikazani na Festu 2007. i posle toga obišli su još 14 festivala u zemlji i svetu. Predstavljali su srpsku kinematografiju i u Zagrebu, Normandiji, Kotbusu, Trstu, Parizu, Strumici, Prizrenu… Petodelna TV serija rađena paralelno sa filmom, premijerno je prikazana na RTS-u u oktobru prošle godine, a njeno prikazivanje u BiH očekuje se početkom 2009. Kao bonus film na ovom DVD, gledaoci će dobiti epizodu iz TV serije pod naslovom „Šta hoće ti luđaci?“ u kojoj se, između ostalog, govori i kako je Josip Broz Tito gledao crnotalasne filmove.
Izvor: Danas I.M.