Penelope Kruz u filmu „Rođen dvaput“

60. SAN SEBASTIJAN

Dva crno-bela španska filma, Penelope Kruz u fascinantnoj fizičkoj transformaciji, a Monika Beluči kao Iranka Mina u novom filmu Bahmana Gobadija

San Sebastijan – U trenucima dok šaljemo ovu festivalsku priču, u San Sebastijanu baš kao i u celoj Španiji, u toku je generalni štrajk protiv mera vlade koje se odnose na „seču“ sredstava namenjenih javnom sektoru u šta spadaju i kulturne delatnosti. Veliki baskijski i španski turistički i kulturni centar na obali Atlantika blokiran je. Nijedna prodavnica ili ustanova ne radi, zatvoreni su svi kafei i restorani, javni prevoz takođe. Od 22 dvorane koje su na raspolaganju sansebastijanskom filmskom festivalu, sa skraćenim radnim vremenom radi samo jedna i to za svega tri projekcije i isključivo za akreditovane novinare i kritičare…

Svi festivalski gosti i učesnici pokazuju razumevanje i za štrajk i za ekonomske nedaće Španije, koje kao da se ne odnose na ovogodišnje, jubilarno festivalsko izdanje, na kojem zvučna filmska imena jedno drugo svakodnevno stižu i prestižu. Juče je ovde boravila i Penelope Kruz sa svojim italijanskim kolegom glumcem Serđom Kasteljitom koji je prema romanu Margaret Mazantini režirao film „Rođen dvaput“, jednim delom snimljen i u Sarajevu. Kruzova tumači lik Đeme koja uoči Olimpijade, u Sarajevu (1984) proučava književno delo Andrića, upoznaje lokalnog pesnika Gojka (Adnan Hasković, inače najuverljiviji u filmu ali i nepotpisan u katalogu) i sreće ljubav svog života – američkog fotografa Dijega (Emil Hirš). Ova tri lika postaju sudbinski povezana, rat u Sarajevu služi kao kulisa za često „nakalemljenu“ ljubavnu dramu (očigledan problem scenarija) i mesto rađanja Đeminog sina i mesto u koje će ga posle 16 godina od rata dovesti kako bi upoznao svog pravog oca… Kasteljitov film ima pretenzije da bude umetnički film, ali je rezultat toga artificijelnost. Najzanimljivije je u filmu to što Penelope Kruz doživljava fizičku transformaciju, jer igra lik u rasponu od 20 godina i što italijanski govori bez ikakvog akcenta…

Monika Beluči u filmu „Rinova sezona“

Mnogo se bolje na „tuđem terenu“ snašla italijansko-francuska zvezda Monika Beluči koja je izvrsna u „Rinovoj sezoni“, novom filmu prognanog iranskog reditelja Bahmana Gobadija, snimanom na granici Turske i Irana. Reč je o poetskom i dramski snažnom filmu inspirisanom istinitom životnom pričom jednog slavnog kurdsko-iranskog pesnika Sahela (u filmu ga igra Bahruz Vosugi) koji je dolaskom ajatolaha Homeinija na vlast bio osuđen na 30 godina robije zbog poezije koja je „u suprotnosti sa svetonazorima islamske revolucije“. Njegovoj porodici je zvanično javljeno da je mrtav, pokazan im je i njegov grob nad kojim su ga njegovi najmiliji oplakivali dok je on u kazamatu prolazio kroz najgore moguće fizičke torture. Njegova supruga Mina (Monika Beluči, dočekana na sceni sa oduševljenjem) provela je 10 godina u zatvoru u kojem je bila i silovana, oplakivala je „mrtvog“ muža i konačno prebegla u Tursku. U Gobadijevom filmu ima malo reči. Slike govore mnogo više dok se u pozadini povremeno čuju originalni pesnikovi stihovi koje niko nikada nije mogao da „uhapsi“…

Španski autori su ove godine priredili pravo iznenađenje pojavivši se u glavnom takmičarskom programu sa čak dva crno-bela filma. Izvrstan utisak ostavio je crno-beli nemi film „Snežana“ Pabla Bergera koji je na ovom projektu radio još od 2005. godine, znatno pre Hazanavisijusa i njegovog „Artiste“. Bergerov film je šarmantna i humorna rekonstrukcija popularne bajke braće Grim, smeštena u 1920. godinu negde u Andaluziji. Negde u planinskim predelima koji graniče Francusku i Španiju, u godinama Drugog svetskog rata, smeštena je priča filma „Artista i model“ Fernanda Truebe, crno-bela oda životu, umetnosti i umetnicima. U opravdano sporom ritmu, u prigušenim tonovima, Trueba slika portrete starog francuskog skulptora (Žan Rošefor), njegove verne žene i umetničkog saborca (Klaudija Kardinale koju je publika ispratila sa ovacijama) i mlade Španjolke odbegle iz Frankovog zatvora (Aida Folš), koja će mu postati model i inspiracija, ujedno otvarajući pitanja čina umetničke kreacije, ali i mogućnosti povratka poverenja u čovečanstvo.

Osim španske neme „Snežane“, u vrhu na listama je i „U kući“, novi film francuskog reditelja Fransoa Ozona koji je, zapravo, adaptacija pozorišnog komada španskog dramskog pisca Huana Majorge ujedno i pisca ovog inteligentnog, duhovitog i veoma kreativnog scenarija. Priča o profesoru književnosti i njegovom talentovanom učeniku, ujedno je i priča o umeću pričanja priče koja, poput stvarnog života, može da ode na bilo koju stranu – u dramu, u suspens ili u komediju. Vrlo dobra kreacija tandema Ozon-Majorga i izvrsni glumački doprinosi Fabrisa Lukinija i Kristin Skot Tomas.

Izvor: Politika Dubravka Lakić