BEOGRAD – Za caricu Teodoru (500-548) čuo je svako ko je završio srednju školu jer je kao žena i suvladarka cara Justinijana I Velikog (483-565) ušla u istoriju sveta kao jedna od najuticajnijih vladarki, ali osim istoriografskih dela na našem jeziku nije bilo njene romansirane biografije.
Roman „Teodora – poslednja rimska carica “ napisala je iskusna britanska spisateljica Stela Dafi koja je dosad objavila 12 romana i tridesetak priča i osam pozorišnih komada, a čak je u dva navarata bila u najužem izboru za prestižnu nagradu „Orindž“.
Dafi koja je uz knjigu priložila veoma iscrpnu bibliografiju istoriografskih dela na osnovu kojih je pisala roman, opredelila se da u njemu obuhvati Teodorin život od najranijeg detinjstva kada je rasla u porodici mečkara i majke koja je bila glumica, pa do krunisanja za “ avgustu“ kada se uzdigla do najviše titule koju su nosili rimski carevi od vremena Oktavijana Avgusta.
U podnaslovu originala piše „glumica, carica, kurva“ jer Teodora je prošla trnoviti put od glumice koja je zabavljala publiku u Carigradskom cirkusu, preko prostitutke, da bi je Justinijan, nećak i naslednik cara Justina I uzeo za stalnu ljubavnicu kojom se oženio. To je učinio pošto je Justina privoleo da promeni zakon koji je zabranjivao aristokratama da se žene glumicama.
Njen životopis je bio dobro poznat još njenim savremenicima jer je najčuveniji vizantijski istoričar tog vremena, Prokopije, pisar kod vojskovođe Velizara, napisao čak dve biografije ovog vladarskog para, jednu javnu za koju su oni znali i tajnu koja nije bila obnarodovana ni posle njihove smrti.
Dok je u prvoj slavi kao mudru vladarku, veoma moćnu, u „tajnoj“ biografiji ju je opisao kao bludnicu, nemoralnu, demonsku ženu. Dafi se opredelila da prikaže oba „lica“ ove žene čiji portret je sačuvan do danas na prelepim mozaicima u crkvi San Vitale u Raveni gde su prikazani Justinijan sa svitom na jednom i Teodora na suprotnom zidu u pratnji dvorskih dama.
U prikazima knjige, koja i pripada najboljoj tradiciji žanra istorijskog romana, a koju je objavila „Laguna“, jer je duboko utemeljena u istorijskim podacima, posebno se insistira na sposobnosti autorke da maestralno dočara svet i vreme u kome je živela koji su bili zlatna epoha pozne antike ili rane Vizantije.
Justijin nije krio da je Teodora imala veliki uticaj na sve njegove vladarske odluke među kojima je pisanje najvažnijeg zakonika na kome počiva čitavo zapadno zakonodavstvo, kao i podizanje nekih od najvažnijih građevina vizantijske civilizacije kao što je nenadmašna Sveta Sofija.
Jedan od prikazivača je primetio da je autorka završila knjigu sa konačnim ostvarenjem svih Teodorinih ambicija ali je ostavila idealnu mogućnost za nastavak jer Teodora je tek kao carica aktivno učestvovala u nekim dramatičnim događajima kao što je bila pobuna protiv Justinijana kada je spasla sebi i mužu život i krunu.
izvor: Glas javnosti