Pozorišna sezona 2008.

PHOTO: BETA/DRAGAN KARADAREVIĆ

Godina 2008. godina u diskursu sveta pozorišta ne izlazi iz okvira sadašnjeg trenutka i čoveka danas bilo da se radi o klasičnim ili savremenim delima. Pokušaj osvešćivanja problema savremenog čoveka je prisutan na scenama beogradskih pozorišta. Jedini problem je u tome da li osvešćivanje ostaje na nivou konstatacije i rezigniranosti ili je to „udarac u stomak“ i poziv na promenu. Mnogo više predstava na ovdašnjim scenama je puko „sleganje ramenima“. To je samo pokazatelj društva koje ne može da izađe van okvira emotivne kastriranosti.

Pozorišnu 2008.godina obeležili su različiti pristupi u promišljanju sadašnjeg trenutka.

* U Jugoslovenskom dramskom pozorištu predstava Fedra po tekstu Sare Kejn u režiji Ive Milošević svedoči da prava emocija postaje privilegija i isputuju se granice ljudske patnje koja često prerasta u autodestruktivnost. „Tihom revolucijom“, kako sam kaže, Aleksandar Popovski pokušava da vrati veru u iluziju i to radi u predstavi Kandid ili optimizam po Volterovom tekstu. Popovski kao reditelj nastoji da publiku uputi ka emotivnom, kategoriji koja je skoro ukinuta u svakodnevnom životu.

Gubljenje identiteta, mirenje sa izmanipulisanom realnošću, teskoba, izgubljenost u snu i dalje su odlike ovdašnjeg koje u predstavi Zamak po tekstu Franca Kafke u režiji Nikole Zavišića postaju (ne)vidljive. Tartif u režiji Egona Savina prikazuje kolektivno izobličavanje identiteta i licemerno preuzimanje lažnog identiteta. Egon Savin kroz Molijerovu priču prikazuje i zlo koje donosti fanatizam. Smeštanjem emocija u formalni oblik rituala, u krute običaje iz kojih ne izlazi, čovek se lišava autentičnih emocija, ne živi ih već ih, eventualno, samo analizira. Pravila ponašanja u modernom društvu Lagarsa u režiji Anđelke Nikolić nam pokazuje da striktno insistiranje na smislu odvodi u besmisao. Poslednja premijera u ovoj godini bila je Rugoba Marijusa fon Majenburga u režiji Marije Krstić. Opet čovek. Opet gubljenje identiteta upadanjem u kodove potrošačkog društva i nastajanje privlačne ljušture.

Pomeranje svesti publike omogućava predstava Sanjari po tekstu Roberta Muzila u režiji Miloša Lolića.

* U Ateljeu 212 Ejmin pogled Dejvida Hera u režiji Ljiljane Todorović i Nevinost Dee Loer u režiji Dejana Mijača razotkrivaju motive gubitka, žudnje, krivice i upućuju na to kako u sadašnjem trenutku podnositi život. Obe ove predstave, pomoću uspešno realizovanih rediteljskih postupaka, nagone publiku da se suoči sa onim delom sebe koji je možda davno zaboravljen. Oblik stvari u režiji Marice Vuletić prikazuje opsesiju savremenog društva spoljnim izgledom. Nasuprot ovoj predstavi, Milena Marković u svom novom komadu Šuma blista u režiji Tomija Janežiča, uprkos hermetičnosti sopstvenih previranja, pokušava da kroz ljude na margini društva pronađe lepotu . DNK u režiji Stefana Sablića nastoji da odgovori na pitanje da li u ime umetničke slobode imamo pravo da povredimo druge. Harman Marijusa von Majenburfa u režiji Predraga Štrbca cilja na odgovornost društva koje stvara serijskog ubicu. Poslednja premijera u Ateljeu 212 bila je Bog masakra Jasmine Reze u režiji Alise Stojanović.
* Beogradsko dramskog pozorište ove godine bavi se savremenim tenama na pitkiji način. Predstava Eling po tekstu Sajmona Benta u režiji Marka Manoljovića govori o granici „normalnosti“ i „ludila“ i ispituje da li je uopšte ima. Romansa po tekstu Dejvida Memeta u režiji Anje Suše na ironijski način uspeva da daje sliku pravosuđa i birokratskog sistema današnjeg sveta. Mobilni, predstava po tekstu Sergija Belbela i Koslada u režiji Katarine Vražalić kazuje o opsesijama modernog društva. Ono što dolazi kao potpuni kontrast politike repertoara Beogradskog dramskog pozorišta i što predstavlja „udarac u stomak“ je Žena bomba Ivane Sajko u režiji Bojana Đorđeva. Ovaj komad ima tipičnu postdramsku strukturu u kojoj se autorka pozabavila fenomenom žena teroristkinja i zapravo je autorefleksija zapadnog subjekta. Poslednja ovogodišnja premijera u Beogradskom dramskom pozorištu je bila predstava U pola cene Stevana Koprivice u režiji Staše Koprivice. Predstava Mleko Vasilisa Kacikonurisa, u režiji Đurđe Tešić, takođe je imala premijeru na sceni Beogradskog dramskog pozorišta.

* Narodno pozorište imalo je plodnu godinu. Na velikoj sceni posebno se istakla premijera Figarova ženidba i razvod u režiji Slobodana Unkovskog. Unkovski prati postdramsku nit koja ne može biti utemeljena u okviru logičkog jer je današnji svet u konstantnom stanju bunila. On spaja Bomaršeovog Figara sa Horvatovim ubacujući fragmente Mocartove opere. Nova poetika na sceni Raše Plaović ogleda se u predstavi Ptiče ili pravda za Zigfrida i Seksualne neuroze naših roditelja Likasa Barfusa u režiji Tanje Mandić-Rigonat. Ostale premijere u 2008. godini Talenti i obožavaoci, Dr, kao i Vitamini u režiji Filipa Grinvuda i Derviš i smrt u režiji Egona Savina koja je nedavno imala premijeru.

* U Zvezdara teatru posle dugog vremena desile su sledeće premijere Nesvrstana strana muzike u režiji Dragana Jovanovića, Koza ili ko je Silvija Edvarda Olbija u režiji Žanka Tomića, Generalna proba samoubistva u režiji Dušana Kovačevića. Nesvrstana strana muzike je drugačija vrsta pozorišnog projekta Dragana Jovanovića koji je najširu popularnost stekao nastupajući sa muzičkim bendom mahom sastavljenim od glumaca poznatijim pod imenom Kuguarsi. Ova predstava je muzičko putovanje kroz nesvrstane zemlje, ako ih uopšte još ima. Nesvrstane strana muzike počinje tamo gde se Smešna strana muzike završava. Koza ili ko je Silvija Edvarda Olbija u režiji Žanka Tomića. To je priča o ljubavi u sarkastičnom maniru Edvarda Olbija. Generalna proba samoubistva Dušana Kovačevića i u njegovoj režiji govori o generalnoj epidemiji samoubistava i ubistava na duhovito-lekovit način.

Godina 2008. godina u diskursu sveta pozorišta ne izlazi iz okvira sadašnjeg trenutka i čoveka danas bilo da se radi o klasičnim ili savremenim delima. Pokušaj osvešćivanja problema savremenog čoveka je prisutan na scenama beogradskih pozorišta. Jedini problem je u tome da li osvešćivanje ostaje na nivou konstatacije i rezigniranosti ili je to „udarac u stomak“ i poziv na promenu. Mnogo više predstava na ovdašnjim scenama je puko „sleganje ramenima“. ili to je samo pokazatelj društva koje ne može da izađe van okvira emotivne kastriranosti.

Top 10 predstava po mišljenju autorke teksta:

1. Nevinost Dee Loer u režiji Dejana Mijača (Atelje 212)

2. Ptiče ili pravda za Zigfrida Stafana Valdemar Holma u režiji Anje Suše (Narodno pozorište)

3. Sanjari Roberta Muzila u režiji Miloša Lolića (Jugoslovensko dramsko pozorište – Teatar Bojan Stupica)

4. Žena bomba Ivane Sajko u režiji Bojana Đorđeva ( Beogradsko dramsko pozorište)

5. Zamak Franca Kafke u režiji Nikole Zavišića (Jugoslovensko dramsko pozorište)

6. Ejmin pogled Dejvida Hera u režiji Ljiljane Todorović (Atelje 212)

7. Seksualne neuroze naših roditelja Likasa Barfusa u režiji Tanje Mandić-Rigonat (Narodno pozorište)

8. Šuma blista Milene Marković u režiji Tomija Janežiča (Atelje 212)

9. Tartif Molijera u režiji Egona Savina (Jugoslovensko dramsko pozorište)

10. Kandid ili optimizam Voltera u režiji Aleksandra Popovskog (Jugoslovensko dramsko pozorište)

Izvor: e – Novine Ana Isalković