Dugi niz godina su rudnici uglja u ovoj opštini bili jedina privredna delatnost. Svi su zatvoreni neopravdano. Nekada je dan rudara (06.08.) za većinu ljudi ovog kraja bio svetkovina (programi, nagrade, priznanja, sportske igre), a danas se toga seća samo mali broj rudarskih penzionera.
Dokumentacija inženjera rudarstva i geologije, koji su vršili ispitivanja i utvrđivanje rezervi, pokazuju da potencijalne rezerve svih vrsta uglja (kameni, mrki, lignit, antracit) na području ove opštine iznose oko 200 miliona tona. U Vlaškom polju (1950 – 1962, i primitivna eksploatacija od 1991 – 1995), npr. «leži» oko tri miliona tona kamenog uglja, čija je kalorična vrednost od 5 – 6 hiljada kalorija. Ako bi rudari, godišnje prosečno iskopavali 100.000 tona sa ovog nalazišta, rudnik bi mogao da radi u narednih 30 godina.
U bivšem rudniku uglja „Dobra sreća“ u Vini (1896 -1972), ispitane rezerve se procenjuju na oko 1,5 miliona tona, što uz godišnju eksploataciju od 100.000 tona „dozvoljava“ rad u narednih 15 godina.
U ležištu kamenog uglja, u Podvisu (1884 -1968), postojeće rezerve su dosta iscrpljene, nove nisu potvrđene, što ne znači da ne postoji mogućnost za ispitivanje i utvrđivanje novih. Slična je situacija i sa ležištima na Tresibabi (1887, u sastavu rudnika „Podvis“). za koje nema podataka o ležištima viših kategorija.
Kameni ugalj iz bivših rudnika sa teritorije knjaževačke opštine, što se tiče mogućnosti za koksovanje, predstavlja izuzetno vrednu sirovinu, uz mali nedostatak: poseduje relativno visoku koncentraciju sumpora i pepela, što se može otkloniti kvalitetnom separacijom.
Mrkog uglja ima na području Trgovišta, Dubrave (1922 -1959, istraživanja iz 1976. godine pokazala da ovaj rudnik ima perspektivu) i Jelašnice. Utvrđene rezerve viših kategorija „kreću se“ oko 5 miliona tona, a potencijalne rezerve dostižu vrednost, čak do 30 miliona tona. Mrko lignitski ugalj sa ovog područja predstavljao bi najpre, ogrevsku sirovinu za široku potrošnju.
Ležišta antracita, nalaze se na području bivšeg rudnika u Ćuštici, a rezerve nižih kategorija, procenjuju se se na pet miliona tona. Može se slobodno reći da je antracit sa ove teritorije najkvalitetniji. Ima ga još i na području Ošljana, kao i u okolini Kalne.
Jedan od glavnih razloga zatvaranja ovih rudnika su slabija tražnja za ogrevom (prelazak na druge energente), modernizacija železnice (dizel i električne lokomotive) i nesreće koje su se događale u ovim rudnicima.
Neopravdano i ishitreno zatvaranje ovih rudnika, doprineli su stagniranju privrede knjaževačke opštine (neko vreme rudarstvo je bilo i jedina privredna grana), odnosno prestruktuiranju u druge grane, gde danas situacija nije nimalo ružičasta, a s obzirom na kapacitete i kvalitet rude u ovom kraju, njihovo oživljavanje bi bio pravi potez, kao i perspektiva.
One Response
Iskreno zalim zbog ucinjene nepravde.Rodjena sam u Podvisu, Provela detinjstvo koje se samo pozeleti moze. Druzili smo se bez obzira na uzrast i pol. Ni u snu nismo verovali da ce sve te lepe slike detinjstava zauvek nestati. Stvarnost je ruzna i tuzna.